Samsun 1. İdari Dava Dairesi’nin 2019/523 Esas ve 2020/87 Karar sayılı, 27.02.2020 tarihli kararında, 18 yaşından küçükken işlenen suçlar nedeniyle bir bireyin kamu görevine atanmasının engellenemeyeceğine dair önemli bir hüküm verilmiştir. Kararda, çocukların korunması ilkesinin, hem ulusal hem de uluslararası mevzuatla güvence altına alındığı vurgulanmıştır. Bu bağlamda, özellikle çocuk haklarına yönelik uluslararası sözleşmeler ve Türkiye’deki Adli Sicil Kanunu’nun ilgili hükümleri gereğince, 18 yaşından küçükken işlenen suçların bireyin ileriki yaşamında kamu görevine atanmasına engel teşkil etmemesi gerektiği ifade edilmiştir.

Mahkeme, çocukların rehabilitasyonu ve topluma yeniden kazandırılmalarını amaçlayan düzenlemelerin, onların gelecekteki meslek ve iş olanaklarını sınırlamamasını sağladığını vurgulamış ve bu doğrultuda hukuki güvencelere dikkat çekmiştir. Özellikle, çocukluk döneminde işlenen suçların, kişinin yetişkinlik dönemindeki güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunu etkilememesi gerektiği; aksi bir uygulamanın, çocukların ileriki hayatlarında topluma entegrasyonlarını ve meslek edinme haklarını ihlal edeceği belirtilmiştir.

Dava konusu olayda, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sürecinde, başvurucunun 18 yaşından önce işlediği bir suça dayanılarak kamu görevine atanmasının engellenmesi yönünde bir işlem tesis edilmiştir. Ancak Mahkeme, çocuk haklarına ve adalet sistemindeki “çocukların korunması” ilkesine aykırı olarak yapılan bu değerlendirmenin, hukuka uygun olmadığı sonucuna varmıştır. Çocukların suça itildikleri dönemlerde işledikleri fiillerin ileriki yaşantılarında kamu görevine atanma süreçlerine olumsuz yansıtılması, adalet ilkesiyle bağdaşmadığı gibi, çocukların toplumsal rehabilitasyonuna da zarar verebilecek niteliktedir.

Sonuç olarak, mahkeme; 18 yaşından küçükken işlenen bir suç nedeniyle yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunun olumsuz olarak değerlendirilmesi işleminin, ulusal ve uluslararası hukuka aykırı olduğunu tespit etmiş ve söz konusu işlemin iptal edilmesine karar vermiştir. Bu karar, çocuk haklarına yönelik koruma ilkesinin yanı sıra, çocukların gelecekte kamu hizmetlerinde yer alabilmelerine ilişkin pozitif ayrımcılığı gözeten yasal düzenlemelerin önemini bir kez daha ortaya koymaktadır.

Esas : 2019/523
Karar : 2020/87
Karar Tarihi :27.02.2020)